Sawberry (Polygala vulgaris)

La Polygala vulgaris O se tasi o na laʻau, ona o lona suamalie ma le laʻititi, ua avea ai ma laʻau atoatoa e iai i totonu o se ulo poʻo le toto tuʻusaʻo foi i le togalaʻau palapala. E le masani a ona faʻaali lenei mea ona e le lapoʻa, e laʻitiiti laʻitiiti. Ae tasi le Polygala vulgaris fuga, mo sina taimi avea ma totonugalemu o le mafaufau.

Ma o aso nei o le a matou faʻapaʻiaina se tamai avanoa i lenei ituaiga matagofie ituaiga e aoga le tuʻuina atu i ai o se nofoaga i lou fale. I le maeʻa ai, oe o le a malamalama i lena lona lanu uiga faʻapitoa o le a mafua ai ona e manaʻo e maua i se taimi vave e mafai ai.

Faʻamatalaga lautele o le Polygala vulgaris

Matou te amata i le lautele mea moni ma o le a faigofie mo oe e faʻailoa lenei laʻau ma pe o le a lona igoa. Faʻasaienitisi e taʻua o Polygala vulgaris, ae i se auala mataga, ua lauiloa o le susu, poligalon, serranilla, masani polygal, faatasi ai ma isi.

Lenei e maua i le atoa Eurosiberian itulagi, o lea mafai ona maua faigofie i Lusia uma ma le British Isles. E ui lava na maua foi i latou  Polygala vulgaris i totonu nisi Atunuʻu Asia ma le itulagi Metitirani.

O lona aapa e matua tele ma lona fetuʻunaʻi sili atu ona lautele, lena mafai ona faʻanatura i Ausetalia, o lea e i ai le tele aofaʻi o fanua i lena atunuʻu ma le mea e mafai ona maua ai i le vao.

I le tulaga o loʻo e tau mafaufau, o le laʻau e leai se atunuʻu na fanau mai ai, ae sili ai E afua mai i le konetineta o Europa, vaega o North Africa ma West Asia. O le mea e faʻanoanoa ai, e le tele ni faʻamatalaga na mauaina e oʻo mai i le taimi nei e uiga i fugalaʻau o le Polygala vulgaris, o lea e le iloa pe a fai e iai se vailaʻau.

O le tuputupu aʻe o lenei laʻau tupu tele i totonu togavao, fanua e pei o oneoneone, pa puipui, tuaoi, vaomama vaomama, matala vao, mutia, faʻatasi ai ma isi nofoaga. O le mea lelei o se laau o mafai ona tupu maualuga i le sami tulaga, pei o luga atu 1500 mita i luga o le sami.

Faʻapitoa

O le mea lenei o se tamaʻi laʻau e le masani ona oʻo i se maualuga tele. Sili, e mafai ona maua e uiga i le 35 poʻo le 40 cm le maualuga. O le faʻavae o le laʻau e laʻau ma o se laʻau tumau. E tusa ai ma foliga o au, e le lava le saʻo e tutu saʻo ai.

Peitaʻi, e lava lava le maʻaʻa e faʻaaoga ai le sili atu pe laʻititi le tu saʻo. Mai le pito i lalo o le auʻau agai i luma o ia e lauulu lauulu. E tusa ai ma le faʻatulagaina o laʻau, e maua fesuisuiaʻi faʻapea foʻi latou maua a faigofie faigofie inflorescence.

Fua o laupepa o 15-25 x 1-3 mm (ie i luga). O laulaʻau lalo e leai ni tutusa foliga talu ai o latou 7-10 x 2-5 mm, i se faʻaopopoga latou foliga mai e sili atu faʻaaoga ma faʻafefeteina i tulaga o le faʻavae.

A o mea e mafai ona tatou fai atu ai e uiga i fugalaʻau, o nei mea e faatatau i le ituaiga o le zygomorphic, o lea e naʻo le 5 sepals. A o lua o ona tuugamau e lapoʻa, o isi e laiti.

E tatau ona maitauina o fugalaʻau e tupu i le va o Aperila ma Oketopa. Lenei faia ai o se aoga totoina i ai i so o se togalaau., talu ai e mafai ona e maua fugalaʻau i le tele o le tausaga ma avatu ia te ia se sili atu maofa manatu.

Faʻamaʻi ma faʻamaʻi

Ae paga lea, e tafao faamasani E le i mafai ona faʻamaoti mai faʻamatalaga e uiga i le ituaiga o iniseti afaina ai lenei laʻau. E faʻapena foʻi ma faʻamaʻi eseʻese e afaina ai faʻamaʻi. Faʻapena foi oe mafai ona sailia mo se lisi o sili ona masani faʻamaʻi ma faʻamaʻi, o lea o le a logoina oe ma oe o le a iloa le mea e fai pe a tupu se mea o lenei natura tupu ia oe.

Lenei o se sili faigofie ma aoga mea totino e le faʻaaluina tele avanoa ma lena e oʻo mai lava i aso nei o loʻo tumau pea ona lilo. Ae le faʻapea e le mafai ona e tuʻuina le avanoa i le laʻau.