Isu tiri mumwaka wehowa uye fungi, uye zvinoreva kuti, mune dzimwe nguva, unogona kuzvibvunza kuti chii hukama pakati pehowa nevanhu. Tadya howa kwenguva yakareba here? Chii chakaitika kare neine chepfu kana chepfu? Tinodzishandisa pakudya chete here?
Kana iwe uchida kuziva zvishoma nezve nhoroondo pakati pehowa nevanhu, saka tichazotaura newe nezvazvo.
Kubva rinhi pave nehukama pakati pehowa nevanhu?
Chinhu chekutanga chaunofanirwa kuziva ndechekuti hukama pakati pehowa nevanhu hwavepo kwenguva yakareba, tinogona kutaura pamusoro pechinyakare, chemadzitateguru edu ekare. Kana iwe uchiyeuka zvakanaka, panguva iyoyo vanhu vakaungana mumapoka kana mapoka uye, mukati mawo, maiva nevanhu vaiva nemabasa akasiyana, vamwe vavhimi nevamwe vaunganidzi.
Masekondi aya ndiwo anotifadza sezvo vaive ivo vaiona nezvekupa chikafu chakawanikwa nekuunganidzwa kuti chidyiwe. Nokudaro, zvinofungidzirwa kuti howa uye fungi zvingava zvokudya izvo zvavasingazopotsa, kunyanya sezvo panguva iyoyo vaisafanira kuva "gourmets".
Zvino, sezvamunoziva, kune howa hune chepfu kana kuti hune chepfu, zvakadini nahwo? Sezvineiwo, zvinobvira kuti, vasati vaziva kuti ndezvipi zvavangagona kana kuti zvavasingagoni kudya, vamwe vanhu vaizotera kwazviri. Zvanga zviri ruzivo rwavaizowana nehunyanzvi hwe "kuedza nekukanganisa", kureva kuti vaiedza kusvika vaona zvaitika vozo“ongorora” howa hwavaigona kunhonga vosiya, kuparadzwa kana kushandisa zvimwe zvinhu, zviya zvisingadyiwe.
Muchokwadi, ichi hachisi chinhu chinofungidzirwa pasina zvimwe, kune mifananidzo yemapako, mugwenga reSahara, uko kunoonekwa mifananidzo yehowa, uye mifananidzo iyi inotangira makore 7000 uye 5000 BC.
Kwete izvozvo chete, asi muna 1991, kuwanwa kwaÖtzi, murume akanga akaomeswa nechando muTyrol, kubva muna 5300 BC aine bhegi kwakajekesa kuti kubvira panguva iyoyo vaishandisa howa.. Sei? Zvakanaka, nekuti mukati mebhegi rayo, rakaomeswa nechando, maive nemahowa maviri: iyo Piptoporus betulinus (birch fungus) uye Fomes fomentius (tinderbox). Mukuwedzera, maviri aya akanga asina kunyanya kudya howa, sezvo yekutanga ine mishonga yemishonga uye yechipiri inoshandiswa kubatidza moto.
Howa mumitambo yechitendero
Imwe yekushandiswa inogona kupihwa kune howa, uye izvo zvechokwadi munguva dzekare dzavanoita, isu tiri kutaura pamusoro peanenge makore 3000 Kristu asati asvika, ndeye tsika dzechitendero kubva kune mazhinji ehowa, kunyanya ane chepfu kana ayo akange asina kukodzera. zvekushandisa chikafu, vaishandiswa sezvinodhaka kana zvinodhaka, kuti vabatane nenyika yemweya.
Zvinozivikanwa kuti dzaishandiswa ne pre-Columbian tsika dzeCentral America, asiwo kuchamhembe madzinza eEurope.
Ukama pakati pehowa nevanhu munguva dzekare
Kuuya zvishoma pedyo nezvino, hapana mubvunzo kuti kune mareferensi kune kushandiswa kwehowa muEgypt, Roma, Persia, Greece kana Mesopotamia.
Somuenzaniso, muEgypt howa dzainzi "zvokudya zvavamwari" uye wakadya wakava asingafi. Nokuda kwechikonzero ichi, madzimambo, nekutya kuitika, akarambidza varume kudya kana kubata howa.
Chimwe chinhu chakafanana chakaitika muRoma, kwavainziwo "mashiripiti", asi kwete kupa kusafa, asi simba reuMwari. Makore mashoma gare gare zvakanzi vaivewo aphrodisiacs.
Panguva iyoyo vaionekwa sezvokudya zvevakuru, uye kunyange basa ravo raidzorwa. Muchokwadi, pane zviitiko umo howa ndidzo "dzakakonzera" kufa kwakawanda, sekunge kwaMambo Claudius.
MuGreece vakapfuurira mberi. Uye zvinozivikanwa kuti mudetembi Euripides ndiye akatanga kuona, uye kutsanangura, chepfu yakabudiswa nehowa. Izvi ndizvo zvakatanga kupatsanurwa kwehowa apo, zvishoma gare gare, chiremba uye botanist Dioscorides vakaita kupatsanurwa pakati pehowa "hunokuvadza" uye "hunobatsira".
Howa muMiddle Ages
Munguva yeMiddle Ages, kudyiwa kwehowa kwakanga kusingatarisirwi zvakanaka. Saizvozvo, vainzi “zvisikwa zvaDhiyabhorosi” nekuti nguva zhinji vaisanganisirwa nevaroyi kana zvisikwa zvakanaka asi kubva pamaonero asina kunaka pavari. Naizvozvo, vanhu vazhinji vakatya kuvapedza.
Izvo zvakare hazvina kubatsira chokwadi chekuti fungi yakaonekwa mukudya izvo vanhu vaidya uye izvo zvakaita kuti vave nezvinetso zvehutano senge kutaridzika kwemaronda, kufungidzira, kusagadzikana kwepfungwa ...
Mune rimwe divi renyika, kufanana nenyika dzokuMabvazuva, dzaishandiswa kakawanda zvikuru. Paitova nezvirimwa zvehowa nehowa. Asi zvakanga zvisina kukwana kuti Europe irege kuvavimba, uye vakaramba vachishatisa kushandiswa kwavo. Somuenzaniso, zvinozivikanwa kuti muzana remakore rechigumi nematatu, St. Albert Mukuru akataura kwavari se "mhepo yepasi, isina kusimba uye inoparara" isingaonekwi se "miti."
Ukama pakati pehowa nevanhu hwakapfuura gastronomy
Kunyange zvazvo howa hunogona kuonekwa sechikafu, uye hwakashandiswa saizvozvo, hwakanga huchishandiswa kwakawanda mumakore apfuura. Kune rumwe rutivi, uye sezvataona, aishandiswa mumiitiro yorudzidziso. Zvirokwazvo miedzo, zviono, nezvimwe. izvo zvavakaita munguva idzodzo vaive pakati pezvavanogadzira howa uye howa nekuda kweiyo psychoactive zvinhu izvo zvakakonzera abnormal states (kuti vakatambura nekufungidzira, kuti havana kunzwa kurwadziwa, vari mu limbo ...).
Zvisinei, haisiriyo chete kushandiswa kwayakaita kwezviuru zvemakore. Iyo inozivikanwa kuve yakashandiswa kuuraya, kushandisa muchetura kana muchetura howa kurwisa vavengi.
Uye pane zvinopesana. Kurapa. Kune howa uye fungi dzine mishonga yekurapa uye kuti, pasina mubvunzo, vaifanira kunge vakadzidza kwemakore. Muenzaniso wakajeka ndihwo howa uhwo amai Ötzi vakanga vakatakura mubhegi ravo apo vakaoma nechando.
Nokudaro, tinogona kutaura kuti howa uye vanhu vane hukama hwekare zvikuru umo vekupedzisira vave vachinakidzwa nekubatsirwa kwehowa (chikafu, mishonga, nezvimwewo). Asi ivo vakatamburawo chikamu chakashata cheizvi, ndiko kuti, chepfu, matambudziko echepfu kana kufa.
Unoziva here kuti ukama hwehowa nevanhu hwakanga hwasakara?